Meme Rekonstrüksiyonu

 

Günümüzde meme kanseri sonrasında veya daha başka sebeplerle memesini kaybetmiş olan hastalara yeniden meme yapılabilmektedir.

Tıp alanında son dönemde yaşanan gelişmeler memenin doğal yapısı ve görünümüne benzeyen yeni meme oluşturabilmemize izin vermiştir. Dünyanın birçok yerinde artık meme kanseri nedeniyle meme dokuları alınmış hastalara aynı operasyonda veya daha sonraki bir dönemde meme rekonstrüksiyonu yapılmaktadır.


Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanserlerden biridir. Meme kanserinin tedavisi kanserin evresine göre değişir. Genellikle memenin kısmen veya tamamen alınması (mastektomi), ışın tedavisi(radyoterapi )ve kemoterapi meme kanseri tedavisinde yapılan işlemlerdir.

Genel olarak meme rekonstrüksiyon yöntemlerini üçe ayırabiliriz:

  1. Otojen doku ile meme rekonstrüksiyonu
  2. Meme protezi ile meme rekonstrüksiyonu
  3. Karma yöntemler

Otojen doku ile rekonstrüksiyonda hastanın kendi dokuları kullanılarak meme dokusu yapılır. Bu yöntemde en sıklıkla kullanılan bölge karın dokusundan meme yapmaktır. Otojen rekonstrüksiyonlar pediküllü flep teknikleri veya mikrocerrahi tekniklerle gerçekleştirilebilir.

Meme protezi ile meme rekonstrüksiyonunda meme kitlesi silikon kullanılarak elde edilir. Mastektomi ile aynı seansta yapıldığında meme kitlesini oluşturmak için direk olarak kullanılabilir. Geç dönemde ise önce doku genişletici ile deri elde etmek ve sonrasında protezi kullanmak gerekir.

Karma yöntemde ise hem otojen doku, hem de protez kullanılır.

Görüldüğü gibi mastektomi sonrası meme rekonstrüksiyonu için uygulanabilecek birçok seçenek vardır. Bu seçeneklerin hangisinin size uygun olacağı meme kanserinin evresine, daha önce uygulanan tedavilerin ne olduğuna, hastanın gene sağlık durumu, fiziki yapısı gibi pek çok etkene bağlıdır. Dolayısıyla ameliyat öncesi hastayla birkaç defa görüşmek ve uygun yöntemi belirlemek rekonstrüksiyonun başarısında çok önemlidir.

Birçok mastektomi hastası tıbbi olarak rekonstrüksiyon için uygun durumdadır ve dünyanın birçok yerinde mastektomi ile aynı seansta rekonstrüksiyon operasyonları yapılmaktadır. Ancak bu operasyon bazı geçerli nedenlerle geçiktirilmekte veya yapılamamaktadır. Geciktirme nedenlerinin başında da meme kanserinin tekrarlama veya vücudun başka bir bölgesine yayılma riskinin ortadan kaldırılması gelmektedir. Bunun dışında bazı hastalar ek operasyonu istemedikleri için bu operasyondan kaçınmaktadırlar. Ayrıca mastektomiye oranla daha kompleks bir prosedür olabilen meme rekonstrüksiyonu, şeker hastalığı, yüksek tansiyonu ve başka sistemik rahatsızlığı olan bazı hastalara önerilebilecek bir seçenek olmaktan çıkmakta veya bu rahatsızlıkların giderilmesine kadar geciktirilmektedir.

Meme rekonstrüksiyonu nedir?
Meme rekonstrüksiyonu tedavisiyle kanser tedavisi nedeniyle kaybedilmiş olunan memenin yerine yenisi oluşturulmaktadır. Meme Rekonstrüksiyonu tedavisi memenin ilk alındığı anda veya memenin alınmasının üzerinden belirli bir süre geçtikten sonra uygulanabilmektedir. Meme kanseri kadınlarla en sık görülen kanser türüdür. Erken teşhis ile meme alınmadan hastalık tedavi edilebilse de hastalığın ilerleyen aşamalarında kanserli dokuların tüm vücuda yayılmasını engellemek amacıyla memenin tamamının veya belirli bir bölümünün alınması gerekmektedir. Memesi alınmış olan bir kadın kendini psikolojik olarak iyi hissetmez, eksik veya çirkin hisseder. Bu sebeple meme rekonstrüksiyonu tedavisi kadınlar için çok önemlidir.
Meme rekonstrüksiyonu (onarımı) için kimler uygundur?
Neredeyse tüm mastektomi yapılan hastalar, meme rekonstrüksiyonu için uygun adaylar olabilmektedir. Bu hastalara mastektomi (meme alınma) ile aynı zamanda meme rekonstrüksiyonu (onarımı) da yapılabilmektedir. Ancak bazı hastalara cerrahları tarafından rekonstrüksiyon ameliyatı için beklemeleri tavsiye edilebilir (örneğin; hastanın kendi dokusu ile (flep transferi) meme onarılacaksa, obezite, yüksek tansiyon sigara kullanımı gibi durumlar söz konusuysa).
Meme rekonstrüksiyonunda riskler nelerdir?
Tüm cerrahi operasyonlardan sonra gözlenebilecek; kanama, ödem/sıvı toplanması ya da anestezi sorunları riskleri meme rekonstrüksiyon ameliyatlarından sonra da gözlenebilir. Sigara içenlerde, yara iyileşmesi daha geç olabilir veya iz daha fazla ortaya çıkabilir. Eğer bir protez kullanılacaksa nadiren bir enfeksiyon gelişme riski olabilir. Bu tür durumlarda bazen, protezi çıkarıp aylar sonra tekrar koymak gerekebilmektedir. Protez kullanımında en sık gözlenebilen sorun kapsül kontraktürüdür. Kapsül kantraktüründe; protezin etrafındaki yara dokusu protezi sıkıştırır bu da meme sertmiş hissini ortaya çıkarır. Kapsül kontraktürü tedavi edilebilmektedir. Meme rekonstrüksiyonun (onarımının) kanserin nüksü (tekrar etmesi) üzerine bir etkisi yoktur. Ayrıca radyoterapi ya da kemoterapiye engel olan bir durum oluşturmaz.
Meme rekonstrüksiyonunda protez tipleri nelerdir?
Tüm meme protezlerinin dış kısmı silikondandır. İç kısmında ise silikon jel ya da salin (tuzlu su karışımı) bulunur.
Meme rekonstrüksiyon (onarım) ameliyatları nasıl yapılır?
Meme rekonstrüksiyonunda farklı teknikler kullanılabilmektedir. Her hastanın durumuna, fizyolojisine özel yöntem cerrahın rehberliğinde hastalar ile karşılıklı konuşularak kararlaştırılır. Derinin genişletilmesi: Meme rekonstrüksiyonunda en sık kullanılan teknik derinin genişletilmesi, daha sonra protezin yerleştirilmesidir. Mastektomi: (meme alınma ameliyatı) sonrası, meme derisinin ve göğüs duvarı kasının altına bir doku genişletici yerleştirilir. Derinin altına yerleştirilen port aracılığı ile ameliyattan sonraki haftalarda veya aylarda, cerrah tuzlu su enjekte ederek doku genişleticiyi şişirir. Deri yeterli genişliğe ulaştıktan sonra ikinci bir ameliyat ile doku genişletici çıkarılır ve yerine kalıcı protez yerleştirilir. Areola (meme başı çevresindeki kahverengi halka) ve meme ucu ise daha sonra yapılır. Bazı hastalarda derinin genişletilmesine ihtiyaç yoktur ve mastektomi ile aynı anda kalıcı protez yerleştirilmesi mümkün olabilmektedir. Flep rekonstrüksiyonu: Meme protezi konulması yerine, vücudun başka bir bölgesinden (karın, sırt ya da kalçadan) doku alınarak meme yapılması yöntemine flep rekonstrüksiyonu denir. Flep rekonstrüksiyonun da farklı tipleri bulunmaktadır. Flep rekonstrüksiyonu protez kullanımına göre daha karışık bir prosedürdür. Operasyon sonrası hem dokunun alındığı hem de memenin yapıldığı yerlerde izler kalmaktadır. Ayrıca iyileşme süreci de protez yöntemine göre daha uzun olabilmektedir. Diğer yandan da kendi dokunuzla yapılan meme rekonstrüksiyonunda sonuç daha doğal olabilmektedir. Bazen de dokunun alındığı karın kalça gibi bölgelerdeki fazla deri ve yağlardan kurtulmanız da sizin için ayrı bir kazanç olabilmektedir. Meme rekonstrüksiyon (meme onarımı) ameliyatından sonra sizi neler bekler? Meme rekonstrüksiyon ameliyatından sonra ağrılarınız ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilecek seviyede olmaktadır ve hastaneden 2 ila 5 gün içinde taburcu olursunuz. Genellikle, dokular arasında biriken sıvının vücuttan uzaklaştırılması için dren takılır. Drenler ameliyattan 1-2 hafta sonra çıkarılmaktadır. Dikişler ise yaklaşık bir hafta 10 gün içinde alınmaktadır. Normal hayatınıza geri dönmeniz 4-6 hafta sürebilmektedir. Rekonstrüksiyon ile normal duyu kazanılmaz; ancak, zaman içinde bir miktar duyu gelebilir. Ameliyat sonrası izlerin çoğu ise zamanla belirsizleşir.